Thanh tra giao thông không được dừng xe vi phạm; được mua bán biển số đấu giá… là điểm mới của dự luật Đảm bảo trật tự an toàn giao thông.
Hôm nay 24/10, Chính phủ trình Quốc hội dự án Luật Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Theo dự luật, Bộ Công an đề xuất đảm nhiệm việc quản lý, sát hạch, cấp đổi giấy phép lái xe. Hiện công việc này do Bộ Giao thông Vận tải đảm nhiệm. Đại diện Cục Cảnh sát giao thông lý giải, đề xuất này căn cứ trên thực tiễn công tác quản lý nhà nước về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe bộc lộ nhiều bất cập, trong khi đó trung bình mỗi năm có gần 10.000 người chết do tai nạn giao thông, hàng trăm nghìn người thương tật suốt đời nhưng không phân định rõ đơn vị nào sẽ chịu trách nhiệm. “Nếu Bộ Công an tiếp quản sát hạch, đào tạo lái xe thì sẽ chịu trách nhiệm chính khi xảy ra tai nạn giao thông”, vị này nhấn mạnh.
Qua 4 lần sửa đổi, tiếp thu, trong bản dự thảo mới nhất trình Quốc hội, Bộ Công an cũng đưa ra các giải pháp cụ thể hơn như nhấn mạnh đến kỹ năng lái xe trên đường giao thông công cộng và coi đây là căn cứ quan trọng nhất, chiếm thang điểm cao nhất để đánh giá kết quả sát hạch lái xe; chương trình đạo tạo cũng sẽ bắt buộc học viên phải học kiến thức về sơ cứu ban đầu tai nạn giao thông, kiến thức và kỹ năng phòng ngừa tai nạn; người dân sẽ không phải tự bảo quản, lưu trữ hồ sơ gốc như hiện nay…
Dự luật quy định trừ điểm, giảm bớt hành vi tước bằng lái xe. Với nội dung này, Bộ Công an đã tiếp thu, bổ sung điểm mới so với các dự thảo lần trước như: Quy định “trừ điểm giấy phép lái xe là biện pháp quản lý hành chính nhà nước không phải là hình thức xử phạt vi phạm hành chính.
Ngoài ra, dự luật bổ sung giấy phép lái xe sau thời hạn 6 tháng kể từ ngày bị trừ hết điểm người lái xe nếu có nhu cầu cấp giấy phép lái xe mới, phải sát hạch lại; giấy phép lái xe còn điểm được phục hồi 12 điểm sau 12 tháng kế tiếp.
Dự kiến 12 điểm trong giấy phép lái xe được số hóa, người vi phạm sẽ bị trừ điểm ngay sau khi vi phạm, bị cảnh sát lập biên bản. Số điểm bị trừ sẽ báo vào điện thoại và tài xế có thể thường xuyên tra trên hệ thống để biết được mình còn bao nhiêu điểm.
Theo thống kê của Bộ Công an, hiện Nghị định 100 có gần 3.000 lỗi vi phạm giao thông bị xử lý, trong đó riêng hành vi bị tước chiếm 33% với gần 1.000 lỗi. “Việc tước bằng lái xe quá nhiều là không cần thiết vì sau đó khi xin lại bằng, tài xế vẫn xem như chưa vi phạm gì”, thành viên ban soạn thảo nhìn nhận. Với quy định trừ điểm, khi Luật này được thông qua, chỉ với các lỗi nghiêm trọng tài xế mới bị tước bằng, còn lại sẽ trừ điểm vào bằng lái, buộc người tham gia có ý thức hơn.
Thanh tra giao thông sẽ không được dừng xe xử lý vi phạm cũng là điểm mới của dự luật. Theo Luật Giao thông đường bộ 2008, Thanh tra giao thông có quyền dừng xe xử lý vi phạm với 4 lỗi trên đường. Dự thảo luật Đảm bảo trật tự an toàn giao thông quy định việc tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ chỉ do cảnh sát giao thông đảm nhiệm.
Theo đại diện Ban soạn thảo, Thanh tra giao thông sẽ chịu trách nhiệm xử lý vi phạm theo điều chỉnh của Luật Giao thông đường bộ sửa đổi mà Bộ Giao thông Vận tải đang xây dựng. Lực lượng này sẽ chỉ xử lý các hành vi vi phạm tĩnh liên quan đến kết cấu hạ tầng, đường sá…
Hiện nay 4 hành vi vi phạm giao thông mà thanh tra giao thông được dừng xe gồm: Vượt quá tải trọng cho phép của cầu, đường bộ; vượt khổ giới hạn cho phép của cầu, đường bộ; xe bánh xích lưu thông trực tiếp trên đường không thực hiện biện pháp bảo vệ đường theo quy định; đổ đất, vật liệu xây dựng, các phế liệu khác trái phép lên đường bộ hoặc hành lang an toàn đường bộ.
Ngoài các hành vi này, Thanh tra được xử lý vi phạm tĩnh như dừng đỗ, lấn chiếm hành lang an toàn giao thông…
Theo dự luật, người dân được mua bán, chuyển nhượng biển số xe sau đấu giá. Bộ Công an đã tiếp thu góp ý và bổ sung về quyền của chủ biển số ôtô sau khi đấu giá thành công. Theo đó, chủ biển số có thể bán, chuyển nhượng lại và có đầy đủ các quyền sở hữu, chiếm hữu, định đoạt theo Luật dân sự 2015. Nội dung này không được quy định ở những dự thảo lần trước.
Với hình thức này, biển số xe khi đấu giá sẽ là tài sản và có thể gắn bó suốt đời với một người. Ngoài ra, người tham gia đấu giá không nhất thiết phải sở hữu xe ôtô. Việc đấu giá biển số xe sẽ do một công ty đấu giá chuyên nghiệp đảm nhiệm và người tham gia sẽ không mất khoản phí đăng ký. Đấu giá sẽ diễn ra công khai trên mạng.
Dự thảo quy định 11 hạng giấy phép lái xe. Luật Giao thông đường bộ năm 2008 quy định giấy phép lái xe có 13 hạng. Tuy nhiên trong dự luật này đã bỏ hạng A4 cấp cho người điều khiển máy kéo có trọng tải dưới 1.000 kg, hạng B1, B2 (gộp thành hạng B) cấp cho cả người hành nghề và không hành nghề lái xe ôtô chở người đến 9 chỗ, xe ôtô tải có khối lượng hàng chuyên chở theo thiết kế không vượt quá 3.500 kg. Hiện trong Luật giao thông đường bộ sửa đổi không còn quy định nội dung này.
Việc rút xuống còn 11 hạng, theo lý giải của đại diện Bộ Công an, là nhằm luật hóa từ các quy định về phân hạng Giấy phép lái xe tại Công ước Viên năm 1968, tạo điều kiện cho việc sử dụng Giấy phép lái xe của Việt Nam ở nước ngoài và giấy phép lái xe nước ngoài tại Việt Nam.
Bộ Công an đề xuất bổ sung trên giấy phép lái xe gồm các trường thông tin bằng tiếng Việt và tiếng Anh và mã số định danh cá nhân…
Mẫu mới và các 11 hạng giấy phép lái xe mới Bộ Công an đề xuất. Đồ họa: Việt Chung – Bá Đô.
Trong dự thảo, Bộ Công an cũng đề xuất trẻ em dưới 4 tuổi ngồi trên ôtô phải có ghế thiết kế riêng; trẻ em dưới 12 tuổi không được ngồi hàng ghế trên cùng của ôtô; người điều khiển phương tiện tham gia giao thông phải chú ý bảo đảm an toàn cho người đi bộ, người đi xe đạp, trẻ em, người già và người khuyết tật; Nhà nước có chính sách hỗ trợ cho người khuyết tật trong đào tạo lái xe; cấp biển số xe điện tử giống iPad; quản lý xe ôtô không người lái và phương tiện giao thông đa tính năng…
Tuy nhiên, Bộ Công an cũng rút nhiều đề xuất trong dự luật sau khi có góp ý kiến từ chuyên gia, bộ ngành và người dân, cụ thể như: Rút quy định giảm thời hạn bằng lái xe ôtô từ 10 năm xuống còn 5 năm; rút quy định cấp biển số xe theo sở thích…